- Μανούτιος, Άλδος
- (Aldus Manutius ή Aldo Mannuci, Βασιάνο 1450 – Βενετία 1515). Εξελληνισμένος τύπος του ονόματος του Ιταλού τυπογράφου, εκδότη, λογίου της Αναγέννησης και ανθρωπιστή. Ο Μ. σπούδασε λατινική φιλολογία στη Ρώμη και στη συνέχεια ελληνική φιλολογία στη Φεράρα, με τον γνωστό ελληνιστή Μπατίστα Γκουαρίνο. Το 1482 πήγε στη Μιράντολα και λίγο αργότερα εγκαταστάθηκε στο γειτονικό Κάρπι, όπου συνέλαβε την ιδέα της έκδοσης έργων της ελληνικής και λατινικής γραμματείας, όταν ο πρίγκιπας του Κάρπι του παραχώρησε κεφάλαια για την προώθηση των ελληνικών γραμμάτων. Το 1490 εγκαταστάθηκε στη Βενετία και ίδρυσε τις Αλδινικές εκδόσεις, συγκεντρώνοντας γύρω του ειδικους της ελληνικής γλώσσας για να προετοιμάσουν την έκδοση των κλασικών Ελλήνων συγγραφέων. Οι πρώτες εκδόσεις του Μ. εμφανίστηκαν το 1494 και το 1499 κυκλοφόρησε η Υπνερωτομαχία του Πολύφιλου, το αριστούργημα της τυπογραφικής τέχνης του Μ., με πολυάριθμες ξυλογραφίες και ωραία αρχαία γραφή. Η πιο μεγάλη του έκδοση περιλάμβανε τα έργα του Αριστοτέλη σε πέντε τόμους. Ακολούθησαν τα έργα των Αριστοφάνη, Θουκυδίδη, Σοφοκλή, Ηρόδοτου, Πλάτωνα κ.ά., καθώς και εκδόσεις επιστολών των Ελλήνων φιλοσόφων και ρητοροδιδασκάλων. Το 1501 άρχισε να κυκλοφορεί συλλογές Λατίνων κλασικών με καλλιτεχνικά και ευανάγνωστα στοιχεία, παρόμοια με εκείνα που χρησιμοποιούσαν για την εκτύπωση των παπικών εγγράφων. Ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε μια μορφή πλάγιων τυπογραφικών στοιχείων, τα οποία ονομάστηκαν Αλντίν, και η ιδέα τους αποδίδεται στον συνεργάτη του πρώην χρυσοχόο Φραντσέσκο Γκρίφι ντα Μπολόνια, ο οποίος λέγεται ότι χρησιμοποίησε ως πρότυπο τον γραφικό χαρακτήρα του Πετράρχη. Η ελληνική εκδοχή αυτών των πλάγιων χαρακτήρων ονομάστηκε corsivi (κυρτά), αλλά επικρίθηκε διότι ήταν δύσκολη στην ανάγνωση και θεωρήθηκε ότι, αντίθετα με τις προθέσεις του Μ., δημιούργησε εμπόδια στη διάδοση των ελληνικών έργων. Από τις εκδόσεις του Μ. κυκλοφόρησαν επίσης έργα συγχρόνων του, όπως του Εράσμου. Όμως οι Αλδινικές εκδόσεις, εξαιτίας της φήμης που απέκτησαν, είχαν συχνά να αντιμετωπίσουν απομιμήσεις τρίτων και παραχαράξεις. Για περισσότερη ασφάλεια ο M., σφράγιζε τα βιβλία του με το σήμα του εκδοτικού οίκου του, ένα δελφίνι τυλιγμένο σε μια άγκυρα.
Το 1500 ο Μ. ίδρυσε τη Νέα Ακαδημία, κατά τα πρότυπα της Ακαδημίας του Πλάτωνα, της οποίας τα μέλη βοήθησαν στη συλλογή και μελέτη χειρογράφων των αρχαίων συγγραφέων. Οι Αλδινικές εκδόσεις του Μ. συνέχισαν τη λειτουργία τους επί έναν αιώνα, με τον πεθερό του Αντρέα Τορεσάνο, τον γιο του Παύλο Μ. και τον εγγονό του Άλδο Μ. τον νεότερο. Βιβλία τους βρίσκονται σήμερα στις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες του κόσμου και σε συλλογές βιβλιόφιλων.
Δύο σελίδες από μία έκδοση του Άλδου Μανούτιου, τυπωμένη στη Βενετία κατά το 1505.
Dictionary of Greek. 2013.